Ornis Polonica 2020, 61: 259–283
Kartoteka Rzadkich Ptaków w Polsce w roku 2018 – gatunki lęgowe
Arkadiusz Sikora, Szymon Beuch, Łukasz Ławicki, Przemysław Wylegała, Grzegorz Neubauer, Jacek Betleja, Szymon Bzoma, Zdzisław Cenian, Paweł Czechowski, Stanisław Czyż, Piotr Dębowski, Andrzej Dylik, Andrzej Górski, Grzegorz Grygoruk, Krzysztof Jankowski, Zbigniew Kajzer, Dominik Krupiński, Łukasz Matyjasiak, Bartosz Smyk, Sławomir Sielicki, Krzysztof Stasiak, Łukasz Wardecki, Marcin Wężyk, Maria Wieloch, Bartłomiej Woźniak, Monika Zielińska, Piotr Zieliński, Tomasz Chodkiewicz
Abstrakt: Raport podsumowuje wyniki zebrane w Kartotece Rzadkich Ptaków dotyczące 17 rzadkich gatunków lęgowych występujących w Polsce. W roku 2018 liczebność i trend populacji krajowej poszczególnych gatunków oceniono dla: łabędzia krzykliwego Cygnus cygnus (153–178 par, wzrost 11%/rok w latach 2007–2018), podgorzałki Aythya nyroca (100 p., stabilny, 2007–2018), ostrygojada Haematopus ostralegus (26–28 p., stabilny, 2010–2018), kulika wielkiego Numenius arquata (94–157 p., spadek 9%/rok, 2015–2018), dubelta Gallinago media (261 samców, spadek 8%/rok, 2010–2018), mewy czarnogłowej Ichthyaetus melanocephalus (86 p., fluktuacje, 2007–2018), rybitwy czubatej Thalasseus sandvicensis (200 p., fluktuacje, 2006–2018), ślepowrona Nycticorax nycticorax (1225 p., wzrost 4%/rok, 2009–2018), rybołowa Pandion haliaaetus (24–25 p., spadek 2%/rok, 2000–2018), gadożera Circaetus gallicus (1 p., spadek, 2000–2018), orlika grubodziobego Clanga clanga (12 p., stabilny, 2000–2018), orła przedniego Aquila chrysaetos (29 p., stabilny, 2000–2018), puszczyka mszarnego Strix nebulosa (6 p., fluktuacje, 2010–2018), kraski Coracias garrulus (18 p., spadek 12%/rok, 2006–2018), sokoła wędrownego Falco peregrinus (37–43 p., wzrost, 2007–2018), wodniczki Acrocephalus paludicola (4484 samców, wzrost 4%/rok, 2011–2018) i droździka Turdus iliacus (liczba par nieznana, spadek, 2000–2018).
Słowa kluczowe: rzadkie ptaki lęgowe, rozmieszczenie, liczebność, trendy, regiony, Polska, raport 2018
Ornis Polonica 2020, 61: 284–304
Charakterystyka przelotu łuszczaków Fringillidae w Karpatach
Rafał Bobrek, Tomasz Wilk, Aleksandra Pępkowska-Król
Abstrakt: Jesienią w latach 2012–2013 i wiosną 2015 roku badano migracje łuszczaków Fringillidae w polskiej części Karpat. Na podstawie regularnych obserwacji prowadzonych w 19 punktach jesienią i 12 punktach wiosną scharakteryzowano sezonową dynamikę przelotu, stadność i kierunki lotu poszczególnych gatunków z tej rodziny. Jesienią z najwyższą intensywnością notowano ziębę Fringilla coelebs (średnio 302,4 os./10 h obserwacji), a następnie kolejno: czyża Spinus spinus (27,2), szczygła Carduelis carduelis (14,3), jera F. montifringilla (12,9), makolągwę Linaria cannabina (12,4), grubodzioba Coccothraustes coccothraustes (11,2), dzwońca Chloris chloris (9,2), gila Pyrrhula pyrrhula (7,3), krzyżodzioba świerkowego Loxia curvirostra (6,3), czeczotkę Acanthis flammea (1,1), kulczyka Serinus serinus (0,6) oraz rzepołucha L. flavirostris. Nie ustalono czy obserwacje krzyżodziobów świerkowych reprezentowały przelot, czy przemieszczenia o zasięgu lokalnym. Wiosną przelot był znacznie mniej intensywny. Najliczniej migrowała zięba (28,6 os./10 h), a wyraźnie migracyjny charakter miały też obserwacje makolągwy (5,4), szczygła (3,0), dzwońca (2,1), grubodzioba (1,0), jera (0,9) i kulczyka (0,7). W porównaniu do jesieni, bardzo nielicznie notowano czyża (0,9), gila (0,5), krzyżodzioba świerkowego i czeczotkę, co utrudnia ocenę czy ich wiosenne obserwacje związane były z migracją. Wiosną nie zanotowano rzepołucha. U wszystkich łuszczaków najczęściej notowano stada liczące 1–5 os. Stada tworzone wiosną były statystycznie istotnie mniejsze niż jesienne, z wyjątkiem jera i kulczyka. Jesienią zięby, czyże, krzyżodzioby świerkowe i grubodzioby tworzyły stada liczniejsze niż 50 os., natomiast wiosną nie notowano grup tej wielkości. Dominacja południowego i południowo-zachodniego kierunku lotu wśród łuszczaków migrujących jesienią przez Karpaty sugeruje, że wykorzystują one bałkańskie i apenińskie zimowiska.
Słowa kluczowe: łuszczaki, migracje, inwazyjne naloty, stadność, kierunki przelotu, góry
Ornis Polonica 2020, 61: 305–321
Wpływ zabudowy wysokiej na terytorium sroki Pica pica w warunkach miejskich, na przykładzie Poznania
Kamil Kaczmarek
Abstrakt: W latach 2008–2009 oraz 2017–2019 przeprowadzono badania lęgowej populacji sroki Pica pica w dzielnicy Rataje w Poznaniu. Na podstawie znalezionych gniazd wytyczono dwa rodzaje obszarów: terytoria rzeczywiste (TR) jako obszar terytorium zajętego w danym roku, oraz terytoria potencjalne (PT) jako mikrofragmenty osiedla umożliwiające powstanie terytorium. Określono wielkość tak wyznaczonych obszarów. Terytoria rzeczywiste okazały się większe (średnio 1,2 ha) niż terytoria potencjalne (0,6 ha). Okazało się również, że sąsiadujące gniazda oddzielone od siebie budynkiem leżały od siebie bliżej niż te, które nie były odseparowane taką barierą.
Słowa kluczowe: sroka, Pica pica, terytorializm, terytorium lęgowe, Poznań
Ornis Polonica 2020, 61: 322–328
Liczebność i rozmieszczenie puchacza Bubo bubo w Puszczy Białowieskiej
Krzysztof Kajzer, Wojciech Sobociński, Sławomir Rubacha
Ornis Polonica 2020, 61: 329–334
Liczebność i rozmieszczenie lelka Caprimulgus europaeus w Lasach Konecko-Przysuskich
Piotr Dębowski, Przemysław Kusiak, Zbigniew Fijewski
Ornis Polonica 2020, 61: 335–336
Wpływ polowań na ptaki i sposoby ograniczania ich negatywnego oddziaływania – ad vocem
Ryszard Adamus
Ornis Polonica 2020, 61: 337–340
Odpowiedź na …ad vocem R. Adamusa
Cezary Mitrus, Adam Zbyryt
