Ornis Polonica 57, 2016: 83–106
Znaczenie Kotliny Biebrzańskiej dla kaczek Anatinae w okresie migracji wiosennej
Michał Polakowski, Monika Broniszewska, Łukasz Krajewski
Abstrakt: W latach 2013–2015, w okresie od drugiej dekady lutego do pierwszej dekady maja, prowadzono regularny monitoring kaczek Anatinae w trakcie ich wędrówki wiosennej w Kotlinie Biebrzańskiej, a uzyskane wyniki uzupełniono o nieregularne obserwacje z lat 1994–2015. Charakterystykę dynamik liczebności 18 gatunków oparto o wyniki systematycznych liczeń, a oszacowanie maksymalnych liczebności 25 gatunków o wyniki ze wszystkich lat. W szczycie migracji wiosennej, liczebność kaczek na biebrzańskich rozlewiskach ostrożnie oszacowano na 60 000–90 000 os. Dominantem był świstun Anas penelope (60,3% zgrupowania, do 37 000–50 000 os. w szczycie przelotu), liczne były też krzyżówka A. platyrhynchos (15,0%, do 12 000–23 000 os.) oraz rożeniec A. acuta (10,4%, 7 000–10 000 os.). Najważniejsze miejsca grupowania się kaczek w trakcie przelotu wiosennego znajdowały się na rozlewiskach dolnej Biebrzy (szczególnie w rejonach Chylin i Brzostowa oraz ujść Kosódki i Wissy), w Basenie Wizna (obszary Grądów Woniecko i Wizny), a przed przeprowadzeniem lokalnego „odmulania” cieku – także w ujściu Brzozówki w Basenie Środkowym. Niniejsza praca potwierdza kluczowe znaczenie Kotliny Biebrzańskiej jako najważniejszej krajowej ostoi i obszaru o znaczeniu międzynarodowym dla świstuna i rożeńca, a także wskazuje istotne w skali kraju znaczenie tego obszaru w okresie wiosennym dla płaskonosa A. clypeata, krzyżówki, cyraneczki A. crecca i cyranki A. querquedula.
Słowa kluczowe: kaczki, migracja wiosenna, Kotlina Biebrzańska, miejsce odpoczynku
Ornis Polonica 57, 2016: 107–116
Rozmieszczenie i liczebność kolonii czapli siwej Ardea cinerea w województwie podlaskim
Adam Zbyryt
Abstrakt: Badania nad rozmieszczeniem i liczebnością kolonii czapli siwej Ardea cinerea prowadzono w województwie podlaskim w 2015 r. W latach 1980–2014 na badanym terenie istniało co najmniej 31 kolonii lęgowych. W roku 2015 potwierdzono obecność 12 czynnych czaplińców (39%). Średnie zagęszczenie stanowisk lęgowych wyniosło 0,6 kolonii/1000 km2. Łącznie gniazdowało w nich 455 par w średnim zagęszczeniu 23 pary/1000 km2. Średnia wielkość kolonii wyniosła 38 par. Dominowały czaplińce małe (≤ 50 gniazd; 75%) oraz duże (>100 gniazd, 17%). Czaple zakładały kolonie najczęściej w niewielkich lasach (średnia powierzchnia 2,2 ha), których średni wiek wynosił 46 lat. Dominowały wśród nich jednogatunkowe zadrzewienia sosnowe (58%) i olsy (17%). Najczęściej były one zlokalizowane w pobliżu rzek i starorzeczy (50%), rzadziej jezior (33%) lub stawów (17%). Średnia odległość od tego typu siedlisk wyniosła 1441 m. Zdecydowana większość kolonii (83%) leżała w pobliżu (< 200 m) zabudowań (średnia 434 m). Jako drzewa gniazdowe czaple siwe wybierały 12 gatunków drzew i krzewów, najczęściej sosnę zwyczajną Pinus sylvestris (40%), wierzbę Salix sp. (21%) oraz bez czarny Sambucus nigra (17%). Spadek liczby kolonii i gnieżdżących się w nich par czapli siwej na terenie badań odnotowano w centralnej i południowej jego części. Przyczyn tego zjawiska można doszukiwać się w dwóch czynnikach: celowym płoszeniu i niepokojeniu oraz nadmiernym odstrzale.
Słowa kluczowe: czapla siwa, Ardea cinerea, kolonia lęgowa, Podlasie, kolonia mieszana, wielkość kolonii
Ornis Polonica 57, 2016: 117–147
Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2015
Komisja Faunistyczna
Ornis Polonica 57, 2016: 148–154
Metoda kartograficzna a metoda szybkiego mapowania
Ludwik Tomiałojć
Ornis Polonica 2016, 57: 155–162
Historia jednego osobnika mewy bladej Larus hyperboreus zimującego w Helu przez 23 lata
Arkadiusz Sikora, Zbigniew Kajzer, Waldemar Półtorak
Ornis Polonica 2016, 57: 162–165
Drugie stwierdzenie biegusa wielkiego Calidris tenuirostris w Polsce
Anna Włodarczak-Komosińska
Ornis Polonica 2016, 57: 166–167
Jaki to ptak? 83
Jan Lontkowski
