Ornis Polonica 2021, 62: 89–100
Znaczenie koryt największych rzek dorzecza środkowej Wisły dla awifauny lęgowej – zmiany po dwóch dekadach
Andrzej Dombrowski, Sławomir Chmielewski, Dariusz Bukaciński, Krzysztof Antczak, Marek Murawski, Piotr Pagórski
Abstrakt: W latach 2007–2017 na środkowej Wiśle oraz dolnych odcinkach Narwi, Bugu, Pilicy, Wkry i Liwca oceniono liczebność 18 gatunków ptaków gniazdujących w korytach tych rzek, a uzyskane wyniki porównano z danymi z lat 1984–1993. W latach 2007–2017 najliczniejszym gatunkiem wśród objętych badaniami były brzegówka Riparia riparia (27 662–28 161 nor) oraz śmieszka Chroicocephalus ridibundus (13 026–14 480 par). W tym okresie liczebność rybitwy rzecznej Sterna hirundo wynosiła 1 636–1 798 par, rybitwy białoczelnej Sternula albifrons – 460–531, mewy siwej Larus canus – 680–787, brodźca piskliwego Actitis hypoleucos – 404–455, sieweczki rzecznej Charadrius dubius – 242–304, nurogęsi Mergus merganser – 186–215, zimorodka Alcedo atthis – 168–193, sieweczki obrożnej Ch. hiaticula – 145–168, mewy srebrzystej Larus argentatus sensu lato – 78–111, mewy czarnogłowej Ichthyaetus melanocephalus – 16–19, podróżniczka Luscinia svecica – 12–19, ostrygojada Haematopus ostralegus – 9–12, ohara Tadorna tadorna – 8–10 oraz mewy żółtonogiej Larus fuscus fuscus – 5. Po upływie dwóch dekad liczebność dziesięciu gatunków wyraźnie się zmniejszyła, natomiast sześciu wzrosła. Największy wzrost liczebności dotyczył nurogęsi, ostrygojada i mewy czarnogłowej oraz mewy białogłowej L. cachinnans, natomiast największy spadek – mewy siwej, podróżniczka i sieweczki obrożnej. Zaprzestał gniazdowania kulon Burhinus oedicnemus, a nowymi gatunkami lęgowymi są mewa żółtonoga i ohar. Pomimo spadkowych tendencji, dorzecze środkowej Wisły nadal jest najważniejszym krajowym lęgowiskiem czterech gatunków: mewy siwej, sieweczki obrożnej, ostrygojada i rybitwy białoczelnej.
Słowa kluczowe: dorzecze środkowej Wisły, zmiany liczebności ptaków, awifauna lęgowa
Ornis Polonica 2021, 62: 101–112
Liczebność dzięciołów Picidae w lasach wyżynnych Lasów Suchedniowskich
Piotr Dębowski1, Józef Dukała, Maciej Wachecki, Włodzimierz Szczepaniak, Grzegorz Stojek, Andrzej Staśkowiak, Łukasz Maślikowski
Abstrakt: W pracy przedstawiono wyniki inwentaryzacji dzięciołów Picidae przeprowadzonej z użyciem stymulacji głosowej w roku 2020 w centralnej części Lasów Suchedniowskich na Wyżynie Kieleckiej. Cenzusem objęto fragment lasów, głównie jodłowo-bukowych oraz sosnowych, o powierzchni 2940 ha. Zagęszczenie dzięcioła dużego Dendrocopos major oszacowano na powierzchni próbnej o powierzchni 365 ha. Na badanym obszarze za lęgowe uznano sześć gatunków dzięciołów związanych z wnętrzem zwartych lasów mieszanych. Dla każdego z nich oszacowano zagęszczenie krajobrazowe, a dla gatunków stenotopowych także zagęszczenie ekologiczne. Poszczególne gatunki gniazdowały w zagęszczeniach: dzięcioł duży – 0,8 ter./10 ha, dzięcioł czarny Dryocopus martius – 5,1 ter./10 km2 powierzchni całkowitej, dzięcioł białogrzbiety D. leucotos – 0,7 ter./10 km2 powierzchni całkowitej i 0,4 ter./km2 lasów liściastych, dzięcioł średni Dendrocoptes medius – odpowiednio 5,8–6,1 ter./10 km2 i 3,3–3,5 ter./km2, dzięcioł zielonosiwy Picus canus – 3,5 ter./10 km2 i 0,7 ter./km2 i dzięciołek Dryobates minor – 2,0–2,4 ter./10 km2 i 1,2–1,3 ter./km2. Wysoka różnorodność gatunkowa dzięciołów w Lasach Suchedniowskich oraz obecność gatunków stenotopowych, w tym dzięcioła białogrzbietego, wskazuje na zadowalający stan zachowania lasów oraz ich znaczną zasobność w martwe oraz zamierające drzewa.
Słowa kluczowe: dzięcioły, Picidae, dzięcioł białogrzbiety, Dendrocopos leucotos, drzewostany jodłowo-bukowe, Lasy Suchedniowskie, liczebność
Ornis Polonica 2021, 62: 113–148
Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2020
Komisja Faunistyczna
Ornis Polonica 2021, 62: 149–155
Populacja sóweczki Glaucidium passerinum w rozdrobnionych lasach Niziny Północnopodlaskiej
Tomasz Tumiel, Paweł Białomyzy, Grzegorz Grygoruk, Oliwier Myka, Piotr Świętochowski
Ornis Polonica 2021, 62: 156–162
Trend populacji oknówki Delichon urbicum w Kielcach
Maciej Wachecki, Piotr Wilniewczyc
Ornis Polonica 2021, 62: 163–168
Zmiany w zespole ptaków lęgowych w rezerwacie „Świnia Góra” w Puszczy Świętokrzyskiej po upływie 25 lat
Marcin Mandziak, Piotr Wilniewczyc, Piotr Dębowski, Bogusław Sępioł
